Cymro a sefydlodd y GIG ac mae Cymru unwaith eto yn gyfrifol am arwain y ffordd gyda gwasanaeth achub bywyd hollbwysig arall.
Dros 75 mlynedd ar ôl gwireddu gweledigaeth Nye Bevan o wasanaeth iechyd gwladol, mae’r Gwasanaeth Trosglwyddo Meddygol ac Adalw Brys (EMRTS) heddiw yn dathlu ei ben-blwydd mwy cymedrol ei hun.
Lansiwyd y gwasanaeth ddeng mlynedd yn ôl, gan ddarparu ymgynghorwyr ac ymarferwyr gofal critigol tra hyfforddedig i griwio Ambiwlans Awyr Cymru, a’i gerbydau ymateb cyflym.
Adeiladodd y gwasanaeth hwn ar y ddarpariaeth Elusennol Ambiwlans Awyr Cymru hirsefydlog yng Nghymru a chyflawnodd y bartneriaeth ddarpariaeth gofal critigol cyson cyn ysbyty am y tro cyntaf.
Ehangodd creu EMRTS yr ymyriadau y gellid eu darparu, gan ddod ag arbenigedd adran achosion brys i gleifion yn y fan a’r lle, gyda meddygon ymgynghorol ac ymarferwyr gofal critigol tra hyfforddedig yn gallu cyflawni triniaethau fel anesthesia a thrallwysiadau gwaed. Mae gwaith gwerthuso ac ymchwil cyson wedi cadarnhau bod y gwasanaeth wedi llwyddo i gyflawni ei holl uchelgeisiau gan gynnwys gwell darpariaeth gwasanaeth a goroesiad cynyddol.
Mae'r gwasanaeth yn darparu gwasanaeth integredig sy'n gweithio'n agos gyda WAST ac yn darparu ymhlith y lefelau uchaf o fanylebau gwasanaeth yn Ewrop.
Dywedodd Cyfarwyddwr Cenedlaethol EMRTS David Lockey: “Rydym yn falch o’r gwasanaeth hanfodol cyn-ysbyty rhagorol yr ydym yn ei ddarparu i Gymru a’r gwelliannau dramatig mewn gofal yr ydym wedi gallu eu rhoi ar waith ers lansio’r gwasanaeth 10 mlynedd yn ôl.”
Cafodd y cysyniad ar gyfer EMRTS ei greu am y tro cyntaf yn 2012, ac yn dilyn ei lansiad cychwynnol yn 2015, mae wedi ehangu ledled Cymru ac mae bellach yn gweithredu 24 awr y dydd, 7 diwrnod yr wythnos.
Ers ei sefydlu, mae’r EMRTS wedi mynychu bron i 18,000 o ddigwyddiadau, gyda thua 7400 yn bresennol gan y cerbydau ymateb cyflym pwrpasol a gyflwynwyd i ategu’r fflyd o awyrennau Ambiwlans Awyr Cymru. Mae'r gwasanaeth hefyd wedi hwyluso dros 1800 o drosglwyddiadau rhwng ysbytai i sicrhau bod cleifion yn gallu cael mynediad at ofal arbenigol nad yw'n cael ei ddarparu mewn ysbytai lleol. Mae 50% o'r digwyddiadau'n ymwneud â thrawma, a'r gweddill yn ymwneud â digwyddiadau meddygol. Mynychwyd dros 2000 o blant.
Mae'r gwasanaeth wedi darparu mwy na 1500 o anesthetigau brys, a bron i 400 o drallwysiadau cynnyrch gwaed y tu allan i'r ysbyty. Mae cleifion wedi elwa o bob rhan o’r DU, boed yn byw, yn gweithio neu’n ymweld â Chymru.
Dros ddeng mlynedd, mae'r gwasanaeth wedi esblygu'n sylweddol. I ddechrau, dim ond dau dîm oedd yn gweithredu 12 awr y dydd o Faes Awyr Abertawe a’r Trallwng, symudodd i ganolfan newydd bwrpasol yn Nafen, Llanelli yn 2016, ac ehangodd i fod yn ganolfan yng Nghaernarfon yn 2017. Roedd ychwanegu Hofrenfa Caerdydd yn fodd i gyflwyno gwasanaeth nos sydd wedi mynychu mwy na 2500 o ddigwyddiadau dros nos.
Mae criwiau EMRTS bellach yn mynychu tua 3500 o ddigwyddiadau y flwyddyn o 4 canolfan, gyda phum tîm yn gweithredu yn ystod y cyfnod 24 awr. Mae'r gwasanaeth wedi cynyddu ei staff hefyd, gan ddechrau gyda dim ond 43 o bobl, i dros 120 o bobl bellach yn gweithio i ddarparu gwasanaeth cynhwysfawr o ansawdd uchel.
Yn 2021 ehangodd EMRTS ei wasanaethau hyd yn oed ymhellach, gan ychwanegu’r Gwasanaeth Trosglwyddo Gofal Critigol i Oedolion (ACCTS). Mae hwn yn darparu gwasanaeth trosglwyddo rhwng ysbytai ar gyfer cleifion sy'n oedolion sy'n ddifrifol wael.
Mae cyflwyno’r Hyb Gofal Critigol wedi bod yn allweddol i’r gwasanaeth, yr amcangyfrifir ei fod wedi sgrinio dros 3.5 miliwn o alwadau 999 ers y dechrau i ddewis y rhai a fyddai’n elwa fwyaf o’r gwasanaeth.
Mae newidiadau eraill yn cynnwys cyflwyno gwasanaeth ôl-ofal pwrpasol i sicrhau bod cleifion a pherthnasau'n cael eu cefnogi y tu hwnt i'r alwad gychwynnol. Mae yna hefyd bortffolio ymchwil eang sy'n ehangu'n barhaus sy'n cwmpasu anfon, cynhyrchion gwaed newydd, gofal clinigol ac ieithyddiaeth.
Wrth i ni godi gwydraid yn ostyngedig i bopeth yr ydym wedi'i gyflawni yn ein deng mlynedd gyntaf, rydym hefyd yn edrych i'r dyfodol.
Rydym yn adolygu ein gwasanaeth yn barhaus ac yn chwilio am gyfleoedd i gynyddu nifer y cleifion sy'n elwa o'n gofal critigol uwch, tra'n gwella tegwch o ran mynediad at wasanaeth.